با نگاه به جدیدترین گزارش اتحادیه سراسری صنایع برق آلمان (ZVEH)، متوجه کمبود شدید نیرو در این حوزه خواهیم شد؛ فقط در ابتدای سال 2025، این کشور به حدود 80 هزار نیروی برق‌کار و الکترونیک‌کار نیاز دارد؛ این یعنی یک بازار کار تشنه و آماده استخدام! در حال حاضر، شما می‌توانید از طریق دوره آوسبیلدونگ برقکاری در آلمان در صورت داشتن شرایط، به راحتی وارد این بازار کار شوید.
البته قبل از آن، بهتر است شناخت کافی از آن داشته باشید؛ برق‌کار یا همان الکترونیک‌کار (Elektroniker/in) فردی است که مسئولیت طراحی، نصب، تعمیر و نگهداری سیستم‌های برقی و الکترونیکی را بر عهده دارد. او می‌تواند سیم‌کشی ساختمان‌های مسکونی و اداری را انجام دهد؛ شبکه‌های الکتریکی و سیستم‌های هوشمند را راه‌اندازی نماید و در مواقع خرابی یا قطعی برق، عیب‌یابی و رفع مشکل کند.
آوسبیلدونگ متخصص برق آلمان، برای افرادی مناسب است که به فناوری و کارهای فنی علاقه دارند، از فعالیت‌های عملی و کار گروهی لذت می‌برند، دقت و تمرکز بالایی دارند و دوست ندارند همیشه پشت میز بنشینند.
هدف از این راهنما، پاسخ به تمام سوالات شما درباره‌ی این رشته است؛ از معرفی دوره و شرایط آوسبیلدونگ برقکاری آلمان گرفته تا میزان درآمد، آینده شغلی و حتی ادامه تحصیل در حوزه‌ی مهندسی برق آلمان. اگر می‌خواهید بدانید که آوسبیلدونگ چیست و چطور می‌تواند سکوی پرتاب شما به آینده‌ای مطمئن در آلمان باشد، تا پایان همراه ما بمانید.
آوسبیلدونگ برقکاری چیست و چه مهارت‌هایی آموزش می‌دهد؟
به زبان ساده، آوسبیلدونگ متخصص برق، یکی از دوره‌های کارآموزی در کشور آلمان است که متقاضیان از طریق آن، آماده ورود به بازار کار برقکاری یا متخصص برق می‌شوند. این دوره آموزشی به صورت ترکیبی و از نوع آوسبیلدونگ دوگانه (Duale Ausbildung) است که در آن همزمان می‌توانید یادگیری تئوری در مدرسه حرفه‌ای و کار عملی در شرکت‌های فنی و آموزشی را تجربه کنید.
این دوره معمولا 3 تا 3.5 سال طول می‌کشد و هدف آن تربیت تکنسین‌های متخصص در حوزه برق است. پس از پایان دوره نیز می‌توانید ارتقای شغلی داشته باشید یا در حوزه‌های دیگری مانند مهندسی برق آلمان مشغول به کار شوید.
تفاوت اصلی برقکاری با مهندسی برق در این است که در رشته مهندسی برق یا الکترونیک، بیشتر بر مباحث تئوری تاکید می‌شود، اما برقکاری شاخه‌های گسترده‌تر فنی و عملی را نیز در برمی‌گیرد.
از جمله شاخه‌های رشته برقکاری می‌توان به برق‌کار ساختمان (EGT)، برق‌کار صنعتی (EBT)، برق‌کار فناوری اتوماسیون (Elektroniker/in für Automatisierungstechnik)، برق‌کار دستگاه‌ها و سیستم‌ها (Elektroniker/in für Geräte und Systeme) و برق‌کار ماشین‌ها و فناوری محرک‌ها (Elektroniker/in für Maschinen und Antriebstechnik) اشاره کرد.
برخی مهارت‌هایی که در آوسبیلدونگ برقکاری در آلمان آموزش داده می‌شود شامل:
طراحی و نصب سیستم‌های برق ساختمانی و صنعتی
تعمیر و نگهداری تجهیزات الکتریکی
کار با مدارها، سیستم‌های اتوماسیون و فناوری اطلاعات
رعایت اصول ایمنی برق و استانداردهای آلمان
شرایط و مدارک لازم برای پذیرش در آوسبیلدونگ برقکاری در آلمان
بیشتر متقاضیان آوسبیلدونگ برقکاری، دارای مدرک دیپلم متوسطه (Realschulabschluss) هستند و کارفرمایان نیز ترجیح می‌دهند، متقاضیان حداقل این مدرک را داشته باشند؛ با این حال داشتن مدارک بالاتر مثل مدرک دیپلم دبیرستان/پیش دانشگاهی (Abitur) شانس قبولی شما را بیشتر می‌کند.
اگر مدرک تحصیلی خود را آماده کرده‌اید، اما نمی‌دانید آیا سطح نمرات شما قابل قبول است یا نه، یا حتی اگر به دنبال معادل‌سازی مدرک خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم از صفحه تبدیل معدل نمره ایرانی به آلمانیسایت معتبر ایران آوسبیلدونگ کمک بگیرید، زیرا سیستم نمره‌دهی در آلمان از یک تا 6 است و با سیستم نمره‌دهی در ایران (یک تا 20) فرق می‌کند.
سطح زبان آلمانی شما نیز باید حداقل B1 باشد، اما برای گرایش‌های تخصصی‌تر مثل «برق‌کار فناوری اتوماسیون»، داشتن سطح B2 پیشنهاد می‌شود.
به صورت کلی، مدارکی که باید برای این دوره ارائه کنید، شامل موارد زیر می‌شود:
رزومه حرفه‌ای (CV)
انگیزه نامه
مدرک تحصیلی به همراه ریزنمرات به صورت ترجمه
مدارک دوره‌های گذارنده شده به صورت ترجمه
گواهی زبان آلمانی
پاسپورت، عکس بیومتریک
در صورت تاهل داشتن عقدنامه و شناسنامه
مراحل آوسبیلدونگ برقکاری در آلمان
ورود به دنیای آوسبیلدونگ برقکاری در آلمان یک مسیر گام‌به‌گام و ساختاریافته است که از انتخاب دوره تا دریافت مدرک معتبر ادامه دارد. در ادامه، تمام این مراحل را بررسی می‌کنیم.
1- ارسال رزومه و پیدا کردن شرکت آموزشی
اولین قدم برای شروع این دوره، پیدا کردن شرکت آموزشی (Ausbildungsbetrieb) یا مدرسه حرفه‌ای (Berufsschule) مناسب و ارسال مدارک کامل است. در این مرحله باید تمام مدارک از جمله رزومه، انگیزه‌نامه، مدرک زبان (حداقل B1) و مدارک تحصیلی ترجمه‌شده را ارائه کنید. بعد از مصاحبه و پذیرش، قرارداد کارآموزی رسمی بین شما و شرکت آموزشی امضا می‌شود.
2- شروع آموزش تئوری و عملی
پس از قبولی مدارک و پذیرش شما از سوی کارفرما، دوره آوسبیلدونگ، شامل کلاس‌های تووری و جلسات عملی آغاز می‌شود. با این آموزش‌ها شما کاملا آماده ورود به بازار کار می‌شود و همزمان با آموزش نیز حقوق دریافت می‌کنید.
3- امتحانات و گرفتن مدرک
در طول دوره دو مرحله امتحانی دارید:
امتحان میان‌دوره‌ای: معمولاً در نیمه‌ی دوره برگزار می‌شود و سطح دانش و مهارت‌های اولیه شما را می‌سنجد.
امتحان نهایی: بعد از اتمام آموزش برگزار می‌شود و در صورت قبولی، مدرک رسمی (Gesellenprüfung) دریافت می‌کنید که در سراسر اتحادیه اروپا و همچنین اتاق صنعت و تجارت آلمان (IHK) معتبر است.
ساختار و محتوای دوره آوسبیلدونگ برقکاری در آلمان؛ از تئوری تا عملی
در این دوره به صورت همزمان و ترکیبی، مباحث تئوری را در مدرسه‌ای حرفه‌ای و مهارت‌های عملی را در کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها آموزش می‌بینید. این آموزش دوگانه، شما را کاملا آماده ورود به بازار کار می‌کند:
بخش تئوری: در این بخش، کارآموزان، دروس پایه و تخصصی مثل مبانی الکتروتکنیک و مدارها، فیزیک و ریاضیات کاربردی، فناوری اطلاعات و سیستم‌های مخابراتی، نقشه‌کشی فنی و همچنین طراحی مدارها را آموزش می‌بینند.
بخش عملی: در این بخش، کارآموزان در شرکت‌ها و کارخانه‌ها، مهارت‌های عملی مثل نصب و راه‌اندازی سیستم‌های برق ساختمان، تعمیر دستگاه‌های صنعتی و تجهیزات IT و پشتیبانی در پروژه‌های اتوماسیون را یاد می‌گیرند و در این زمینه‌ها تجربه کسب می‌کنند.
زمان‌بندی این دوره و اینکه چند روز در هفته را به آموزش تئوری و چند روز را به کار عملی می‌پردازید، به شرایط و نوع کارفرمای شما بستگی خواهد داشت؛ برای مثال ممکن است یک کارفرما دو روز در هفته از شما کار عملی انتظار داشته باشد، در این صورت، مابقی روزهای هفته به جلسات آموزشی اختصاص پیدا می‌کند. اما به صورت کلی، معمولا 40 ساعت در هفته را مشغول کار عملی خواهید بود.
چرا با ایران آوسبیلدونگ شروع کنیم؟
اگر رویای شما شروع یک مسیر حرفه‌ای در آلمان از طریق آوسبیلدونگ است، مجموعه‌ی ایران آوسبیلدونگ بهترین نقطه‌ی شروع خواهد بود. ما از نخستین مشاوره‌های تخصصی و تحلیل شرایط فردی (سن، سطح زبان، سابقه‌ی تحصیلی و کاری، وضعیت مالی و حتی نظام وظیفه) تا معرفی مناسب‌ترین شاخه‌های آموزشی و یافتن کارفرمای معتبر در آلمان کنار شما هستیم.
تیم ما با همکاری مؤسسات آموزشی و زبان معتبر، مسیر یادگیری زبان آلمانی را برای شما هموار می‌کند و با نگارش حرفه‌ای رزومه و انگیزه‌نامه، نقاط قوتتان را پررنگ می‌سازد تا در رقابت با دیگر متقاضیان بدرخشید.
اما خدمات ما تنها به این مرحله محدود نمی‌شود و حوزه‌های گسترده‌ای مثل آماده‌سازی کامل و پذیرش پرونده‌ی مهاجرتی، پشتیبانی در امور سفارت و حتی مشاوره در مورد ویزای همراه خانواده را نیز شامل می‌شود.
پس از ورود به آلمان نیز می‌توانید روی حمایت ما برای آشنایی با قوانین کاری، تطبیق فرهنگی و حتی برنامه‌ریزی برای ادامه تحصیل یا ارتقا به مقاطع بالاتر مانند Meister یا دانشگاه حساب کنید.
مــزایــا
آینده شغلی مناسب و امنیت شغلی بالا
حقوق مناسب نسبت به بسیاری از رشته‌های دیگر
امکان ادامه تحصیل و ارتقای شغلی و کار در حوزه‌های تخصصی‌تر
دریافت مدرک معتبر و قابل قبول در سراسر اتحادیه اروپا
معایب
مسئولیت‌های سنگین کاری و حساسیت بالای شغلی
احتمال کار کردن در شیفت شبانه
احتمال کار در شرایط سخت و موقعیت‌های اورژانسی
نیاز به تسلط قوی بر زبان آلمانی (چالش جدی برای متقاضیان ایرانی)
بازارکار و درآمد تکنسین برق در آلمان در طول و پس از دوره آوسبیلدونگ
بازار کار تکنسین برق آلمان بسیار پرتقاضاست. صنایع متعددی از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی، فناوری اطلاعات، انرژی‌های تجدیدپذیر و حتی خطوط هوایی نیازمند این متخصصان هستند.
در طول دوره، کارآموزان بین 800 تا 1265 یورو در ماه حقوق دریافت می‌کنند. پس از فارغ‌التحصیلی نیز بر اساس گزارش سایت معتبر GEHALT.de، حقوق تکنسین برق آلمان به صورت خالص و با حذف مواردی مثل بیمه و مالیات، بین 2575 و 3785 یورو در ماه متغیر خواهد بود و با ارتقای مهارت‌ها تا بیش از ۴۰۰۰ یورو هم می‌تواند افزایش یابد.
به صورت کلی، حقوق کارآموزان برقکاری در آلمان به صورت زیر است:
سال اول: 1100-800 یورو
سال دوم: 1130-850 یورو
سال سوم: 1200-900 یورو
سال چهارم: 1265-950 یورو
سال اول 1100-800 یورو €
سال دوم1130-850 یورو €
سال سوم1200-900 یورو €
سال چهارم1265-950 یورو €
اگر دغدغه هزینه آوسبیلدونگ برقکاری را دارید، خوب است بدانید که برای شرکت در این دوره اگر در مدرسه حرفه‌ای دولتی درس می‌خوانید، نیازی به پرداخت شهریه نیست، اما هزینه‌هایی مثل خرید کتاب، ابزارهای شخصی اولیه، رفت‌وآمد و بعضی هزینه‌های اداری بر عهده شماست.
همچنین اگر دریافتی خالص سالانه شما در طول دوره آوسبیلدونگ، کمتر از مبلغ 1030 یورو تمکن مالی باشد، باید مابه‌التفاوت آن را به عنوان تعهد مالی به دولت آلمان پرداخت کنید.
فارغ‌التحصیلان آوسبیلدونگ برقکاری در آلمان می‌توانند بلافاصله وارد بازار کار شوند و در حوزه‌های متنوعی مشغول به کار شوند؛ از جمله شرکت‌های ساختمانی، صنایع تولیدی و خودروسازی، تأسیسات برق و انرژی، بخش فناوری اطلاعات و مخابرات، و حتی پروژه‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر. این تنوع باعث می‌شود که تکنسین‌های برق بتوانند متناسب با علاقه و تخصص خود، مسیر کاری متفاوتی را انتخاب کنند.
مسیرهای تخصصی برای ارتقای شغلی
با کسب تجربه‌ی کاری و گذراندن دوره‌های تکمیلی، امکان ارتقا و ورود به موقعیت‌های تخصصی‌تر وجود دارد:
استادکار (Meister): با شرکت در آزمون Meisterprüfung و داشتن سابقه‌ی کاری، می‌توانید عنوان استادکار دریافت کنید و حتی کسب‌وکار شخصی خود را راه‌اندازی نمایید.
تخصص‌های فنی :گزینه‌هایی مانند تکنسین سیستم‌های هوشمند ساختمان، تکنسین انرژی‌های تجدیدپذیر (فتولتائیک و بادی)، یا تکنسین اتوماسیون صنعتی از مسیرهای پرتقاضا و آینده‌دار هستند.
تحصیلات دانشگاهی: فارغ‌التحصیلان می‌توانند وارد دانشگاه‌های علوم کاربردی شوند و در رشته‌هایی همچون مهندسی برق آلمان یا مکاترونیک ادامه تحصیل دهند. در بسیاری موارد، بخشی از دوره آوسبیلدونگ معادل‌سازی شده و مدت زمان تحصیل کوتاه‌تر خواهد شد.
