آلمان، قلب مهندسی و صنعت در اتحادیه اروپا است؛ جایی که هر پیچ و مهرهاش با دقت مهندسی طراحی شده و برای هر سازهای نیروی متخصصی تربیت میشود. در این میان، آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز آلمان یکی از رشتههایی است که جایگاه ویژهای در بازار کار این کشور دارد، چون تمام زیرساختها از خطوط ریلی گرفته تا صنایع کشتیسازی و ماشینآلات صنعتی بر دوش تکنسین سازه های فلزی و متخصصان این حوزه استوار است.
رشد سریع فناوریهای مدرن مثل رباتیک، چاپ سهبعدی و ماشینهای CNC باعث شده نیاز به مکانیک ساختمان در آلمان بیش از گذشته افزایش یابد. طبق گزارش رسمی مرکز پژوهشی اتحادیه اروپا (CEDEFOP) در سال 2025، تغییرات جمعیتی در آلمان باعث کمبود نیروی کار فنی و افزایش تقاضا برای متخصصان حوزه فلز و سازه شده است. به همین دلیل، بسیاری از شرکتهای صنعتی و کارگاهی در این کشور به دنبال جذب کارآموزان بینالمللی برای دورههای آوسبیلدونگ مکانیک سازه هستند.
در این رشته، شما با دنیای مهندسی فلز، طراحی سازه و ساخت تجهیزات صنعتی آشنا میشوید و از همان ابتدا در محیط واقعی کار آموزش میبینید و حقوق دریافت میکنید.
در ادامه، با نگاهی دقیق و مشاورهمحور، درباره همه چیز این رشته از شرایط پذیرش، مدارک و مراحل اپلای گرفته تا میزان حقوق، آینده شغلی و مسیر مهاجرت کاری توضیح خواهیم داد. اگر با مفهوم آوسبیلدونگ آشنایی ندارید، میتوانید از مقاله آوسبیلدونگ چیست، شروع کنید.
آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز چیست؟
آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز یا به آلمانی Konstruktionsmechaniker/in، یکی از محبوبترین دورههای فنیحرفهای در آلمان است که برای علاقهمندان به ساخت، طراحی و کار با فلزات طراحی شده است. در این دوره، به صورت همزمان، مباحث تئوری مکانیک ساخت و ساز را آموزش میبینید و در کارگاهها و کارخانهها کار عملی کرده و حقوق دریافت میکنید.
در این دوره، شما یاد میگیرید چگونه با استفاده از ابزارهای دستی و دستگاههای صنعتی، سازههای فلزی مانند پلها، بدنه کشتیها، ماشینآلات سنگین، پلههای صنعتی یا سازههای فولادی پیچیده را بسازید، مونتاژ کنید و نگهداری نمایید.
نقش شما در این حرفه، چیزی فراتر از یک کار فنی ساده است؛ در واقع شما حلقه اتصال بین طراحی و اجرا هستید؛ کسی که نقشههای فنی را به واقعیت تبدیل میکند.
افرادی که برای این رشته مناسب هستند معمولاً ویژگیهای زیر را دارند:
علاقهمند به کارهای فنی و عملی
دارای دقت بالا و توانایی تمرکز بر جزئیات
توانایی تجسم فضایی و درک فنی خوب
توانایی جسمی مناسب برای کار در محیطهای صنعتی
کارآموزان در طول دوره کارآموزی مکانیک ساخت و ساز، با مهارتهایی همچون جوشکاری، خمکاری، برش فلز، نقشهخوانی فنی، مونتاژ و کنترل کیفیت سازهها آشنا میشوند. فارغالتحصیلان این رشته پس از پایان دوره میتوانند بهعنوان تکنسین سازه های فلزی در صنایع مختلف مثل ساخت ماشینآلات، کشتیسازی، خودروسازی و صنایع فولاد مشغول به کار شوند.
این شغل برای کسانی مناسب است که از ساختن چیزهای واقعی لذت میبرند و دوست دارند نتیجه کارشان در دنیای واقعی دیده و لمس شود؛ از اسکلت یک پل گرفته تا سازه عظیم یک کارخانه.
شاخههای مکانیک ساخت و ساز چیست؟
یکی از جذابترین ویژگیهای آوسبیلدونگ مکانیک سازه در آلمان این است که بسته به محل آموزش و نوع شرکت، میتوانید در یکی از شاخههای تخصصیتر این رشته مهارت پیدا کنید. هر شاخه تمرکز خاصی دارد، اما همه آنها بر پایه اصول فنی و مهندسی فلزات استوارند. در ادامه مهمترین شاخههای این حوزه را مرور میکنیم:
فناوری جوشکاری (Schweißtechnik): در این شاخه، تمرکز اصلی بر مهارتهای جوشکاری است. کارآموز یاد میگیرد سازهها و قطعات فولادی را با روشهای دستی و تمامخودکار جوش دهد. از کار با دستگاههای CNC گرفته تا سیستمهای جوش مدرن، همه بخشی از آموزش هستند.
فناوری تجهیزات (Ausrüstungstechnik): در این زمینه، هدف ساخت و نصب تجهیزات فلزی برای ساختمانهاست؛ مثل پلهها، نردهها، آسانسورها یا قطعات تزئینی صنعتی. مهارتهایی مثل تراشکاری، سنگزنی و فرزکاری نیز در این شاخه آموزش داده میشود.
کشتیسازی (Schiffbau): شاخهای مخصوص صنایع شمال آلمان، جایی که کارآموزان یاد میگیرند سازههای عظیم دریایی مثل کشتیها، سکوهای نفتی یا توربینهای بادی را طراحی، تولید و تعمیر کنند. این شاخه تلفیقی از مهندسی فلز و فناوری دریایی است.
سازههای فولادی و فلزی (Stahl- und Metallbau): شاخه کلاسیک و صنعتی رشته که بر ساخت سازههای فولادی بزرگ تمرکز دارد؛ از پلها و سولهها گرفته تا تجهیزات صنعتی. در این شاخه، طراحی دقیق و جوشکاری حرفهای اهمیت بالایی دارد.
ورقکاری دقیق (Feinblechbau): در این بخش کار با ورقهای فلزی نازکتر از سه میلیمتر آموزش داده میشود. کارآموزان یاد میگیرند قطعات سبک و ظریف مورد استفاده در بدنه خودرو یا دستگاههای صنعتی را تولید کنند.
هر شاخه از آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز به شما فرصت میدهد مسیر شغلیتان را مطابق با علاقه و تواناییهای خود انتخاب کنید؛ چه بخواهید در کارخانههای بزرگ صنعتی فعالیت کنید، چه در کارگاههای تخصصی کوچکتر به کارهای دقیق و ظریف بپردازید.
شرایط و مدارک لازم برای پذیرش در آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز
برای ورود به دوره آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز Ausbildung Konstruktionsmechaniker:in، نیاز نیست مدرک دانشگاهی داشته باشید، اما باید مجموعهای از مدارک، مهارتها و شرایط پایه را فراهم کنید.
شرایط عمومی پذیرش
از جمله شرایط عمومی پذیرش در این رشته، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تحصیلات: داشتن حداقل مدرک تحصیلی Realschulabschluss (دیپلم متوسطه) یا مدرک فنیحرفهای مرتبط کفایت میکند. نمرات دروس فنی و ریاضی اهمیت بیشتری دارند، چون بخش بزرگی از آموزش بر پایهی مفاهیم فنی و محاسباتی است.
مدرک زبان آلمانی: حداقل سطح مورد نیاز معمولاً B1 است. داشتن سطح بالاتر مثل B2 امتیاز محسوب میشود.
رزومه و انگیزهنامه: رزومه (CV) باید دقیق، ترجمهشده و مطابق با قالبهای استاندارد آلمانی (Europass یا DIN 5) باشد. در انگیزهنامه هم باید بهروشنی بیان کنید چرا به رشته مکانیک ساخت و ساز در آلمان علاقهمندید و چه مهارتهایی دارید.
مدارک ترجمهشده تحصیلی: شامل دیپلم، کارنامه و در صورت وجود گواهی کار یا دورههای فنی مرتبط.
گواهی سلامت پزشکی و عدم سوءپیشینه: برای اکثر رشتههای فنی از جمله کارآموزی مکانیک ساخت و ساز الزامی است.
بر اساس دادههای رسمی از اتاق بازرگانی و صنایع آلمان (IHK)، مدارک پذیرش در این رشته تقریباً مشابه سایر رشتههای فنی است و نیازی به آزمون ورودی ندارد؛ بلکه ارزیابی بر اساس مدارک و مصاحبه انجام میشود.
مراحل گامبهگام درخواست و پذیرش در آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز در آلمان
فرآیند اپلای برای دوره Ausbildung Konstruktionsmechaniker:in چند مرحله دارد که اگر به ترتیب و با دقت انجام شود، احتمال موفقیتتان بسیار بالا میرود. در ادامه هر گام را بهصورت دقیق و کاربردی توضیح میدهیم:
1- آمادهسازی مدارک
قبل از هر چیز باید تمام مدارک تحصیلی، رزومه، انگیزهنامه، مدرک زبان، و گواهیهای لازم را آماده کنید. توجه داشته باشید که تمام مدارک باید ترجمه رسمی آلمانی یا انگلیسی داشته باشند. همچنین بهتر است در رزومه خود به مهارتهای فنی مثل کار با ابزارهای فلزی، جوشکاری یا تجربه کارگاهی اشاره کنید.
یکی از چالشهای معمول در این مرحله برای متقاضیان ایرانی، موضوع معادلسازی نمرات است. چون سیستم نمرهدهی در ایران از ۱ تا ۲۰ است، اما در آلمان از ۱ تا ۶ (که در آن ۱ بهترین نمره است). برای رفع این مشکل، میتوانید به صفحه تبدیل معدل در سایت ایران آوسبیلدونگ مراجعه کنید و معادل نمرات خود را بهصورت دقیق محاسبه کنید.
2- یادگیری زبان آلمانی
هرچند به حداقل سطح زبان B1 برای ورود به آوسبیلدونگ مکانیک سازه نیاز دارید؛ با این حال، اگر سطح شما پایینتر است، میتوانید از برنامههای فشرده آموزش زبان بهره بگیرید. اگر نمیدانید چگونه شروع کنید یا کدام آزمون مناسب شماست، میتوانید از خدمات تخصصی مشاوره آزمون زبان در ایران آوسبیلدونگ استفاده کنید. در این مشاوره، کارشناسان ابتدا سطح واقعی زبان شما را میسنجند و سپس برنامهای هدفمند برای رسیدن به سطح B1 طراحی میکنند.
از طرفی موسسه ایران آوسبیلدونگ با همکاری دویچ سنتر، مسیر یادگیری زبان آلمانی را بهصورت تخصصی برای متقاضیان رشتههای فنی طراحی کرده است تا بهطور هدفمند برای مصاحبه و مکاتبات شغلی آماده شوید.
3- پیدا کردن موقعیت آوسبیلدونگ
قدم بعدی جستجوی موقعیتهای خالی در شرکتهای آلمانی است. بسیاری از این شرکتها مستقیماً در سایتهایی مانند Jobbörse آگهی میگذارند. شما باید موقعیتهایی را انتخاب کنید که با مهارت و علاقهتان همخوانی داشته باشند. در این مرحله دقت در انتخاب شرکت بسیار مهم است، زیرا تفاوت زیادی از نظر حقوق و شرایط کاری بین آموزش در یک شرکت صنعتی بزرگ و یک کارگاه کوچک وجود دارد.
4- نوشتن رزومه و انگیزهنامه حرفهای
رزومه و انگیزهنامه شما ویترین شخصیتان برای کارفرمای آلمانی است. این مدارک باید مطابق با استانداردهای بینالمللی ATS و DIN 5 تنظیم شوند.
کارشناسان ایران آوسبیلدونگ با تجربه گسترده در حوزه مهاجرت و همکاری با کارفرمایان آلمانی، نگارش رزومه و انگیزهنامه شما را به زبان آلمانی و مطابق با معیارهای استخدامی شرکتها آماده میکنند تا شانس پذیرشتان افزایش یابد.
5- ارسال درخواست و آمادگی برای مصاحبه
پس از ارسال درخواستها، معمولاً کارفرما در صورت علاقهمندی با شما تماس میگیرد تا مصاحبه انجام شود (معمولا یک یا دو جلسه). در این گفتوگوها، سؤالاتی درباره مهارتهای فنی، انگیزهتان برای مهاجرت، و دانش زبان آلمانی پرسیده میشود. اگر در این مرحله پذیرفته شوید، قرارداد آموزش برایتان ارسال میشود.
6- عقد قرارداد و درخواست ویزا
پس از دریافت قرارداد رسمی، میتوانید برای ویزای آوسبیلدونگ از سفارت آلمان اقدام کنید. این مرحله شامل ارائه مدارک کامل، نامه پذیرش و اثبات تمکن مالی است. پس از تأیید ویزا، شما اجازه دارید وارد آلمان شوید و دوره کارآموزی مکانیک ساخت و ساز را آغاز کنید.
ساختار و محتوای دوره آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز
دوره آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز بر اساس سیستم آموزشی دوگانه آلمان، یعنیآوسبیلدونگ دوگانه (Duale Ausbildung) برگزار میشود. در این سیستم، آموزش شما همزمان در دو محیط انجام میشود؛ بخشی در مدرسه حرفهای برای یادگیری دروس نظری، و بخشی در شرکت یا کارگاه صنعتی برای کسب تجربهی عملی.
مدت زمان این دوره معمولاً سه سال و نیم (۳.۵ سال) است. در طول این مدت، کارآموز هفتهای چند روز در محیط کار حضور دارد و بقیهی روزها را در مدرسه فنی به آموزش تئوری اختصاص میدهد. برنامه آموزشی از سوی اتاق بازرگانی و صنایع آلمان (IHK) تنظیم میشود و شامل آزمون نهایی چندمرحلهای است.
دروس تئوری که در مدرسه فنی آموزش داده میشوند:
اصول نقشهخوانی فنی و طراحی صنعتی
ریاضیات فنی و محاسبات مهندسی
فناوری مواد (شناخت خواص فلزات و آلیاژها)
اصول ایمنی کار و حفاظت از محیطزیست
کنترل کیفیت و استانداردهای تولید
فناوری CNC و چاپ سهبعدی
ارتباطات فنی و نگارش گزارشهای کاری
مهارتهای عملی که در شرکت یا کارگاه یاد میگیرید:
جوشکاری با روشهای مختلف (MIG, MAG, WIG)
برش، خمکاری و شکلدهی ورقها و پروفیلها
مونتاژ سازههای فلزی و اتصال قطعات
کار با ابزارهای دستی و ماشینآلات سنگین
نگهداری و تعمیر تجهیزات فنی و ماشینآلات
استفاده از نقشهها و مدارک فنی در پروژههای واقعی
کنترل و ارزیابی کیفیت ساخت
چرا آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز را با ایران آوسبیلدونگ آغاز کنیم؟
مهاجرت کاری و تحصیلی به آلمان، بهویژه در رشتههای فنی مثل آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز، مسیری تخصصی و چندمرحلهای است. از آمادهسازی مدارک گرفته تا انتخاب موقعیت شغلی مناسب و دریافت ویزا، هر قدم نیازمند دقت و آشنایی با مقررات کشور مقصد است. در این میان، همکاری با یک مؤسسه معتبر و باتجربه، میتواند تفاوت میان موفقیت و تأخیر را رقم بزند.
ایران آوسبیلدونگ به عنوان یکی از مراجع رسمی و تخصصی در زمینهی دورههای آوسبیلدونگ، با پشتوانه بیش از ۳۰۰ پرونده موفق و همکاری مستقیم با کارفرمایان معتبر آلمانی، تمام مراحل را برای شما تسهیل میکند. فقط کافیست از طریق صفحه پذیرش پرونده، درخواست خود را ثبت کنید تا صفر تا صد پرونده مهاجرتی شما زیر نظر متخصصین با تجربه دنبال شود.
خدمات این مؤسسه شامل موارد زیر است:
مشاوره تخصصی انتخاب رشته و موقعیت شغلی
آمادهسازی حرفهای مدارک
ارتباط مستقیم با کارفرمایان آلمانی
آموزش زبان آلمانی با همکاری موسسه دویچ سنتر
علاوه بر این موارد، آقایان نیز میتوانند از طریق مشاوره وضعیت نظام وظیفه، درباره مجوز خروج، معافیت تحصیلی، آزادسازی مدارک دانشگاهی و اخذ برگه سبز راهنماییهای لازم را دریافت کنند.
با انتخاب ایران آوسبیلدونگ، شما تنها یک مسیر مهاجرتی انتخاب نمیکنید، بلکه یک همراه حرفهای در کنار خود دارید که مسیرتان را گامبهگام، سریعتر و مطمئنتر میسازد.
مــزایــا
امنیت شغلی بالا
امکان ادامه تحصیل پس از دوره کارآموزی
امکان ارتقای شغلی و افزایش حقوق
فرصت کار در دیگر کشورهای اتحادیه اروپا
معایب
محیط کاری صنعتی و گاهی پر سر و صدا
کار فیزیکی نسبتا سنگین
نیاز به دقت و تمرکز بالا
حقوق و درآمد در طول و پس از آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز
یکی از مزایای مهم شرکت در آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز در آلمان این است که از همان روزهای آغازین آموزش، حقوق دریافت میکنید. برخلاف تحصیل دانشگاهی که معمولاً بدون درآمد است، در سیستم فنی آلمان کارآموزان بخشی از هزینههای زندگی خود را از طریق حقوق ماهانه تأمین میکنند.
میزان حقوق شما بستگی به محل کار، صنعت و ایالت دارد. طبق دادههای سایت معتبر Ausbildung.de، میزان حقوق مکانیک ساخت و ساز در طول دوره کارآموزی در آلمان به صورت زیر است:
سال اول1154 €
سال دوم1187 €
سال سوم1262 €
سال چهارم1330 €
از طرفی، میزان حقوق شما بسته به نوع کارفرما و ایالتی که در آن کار میکنید فرق میکند؛ مثلا در ایالتهای جنوبی مثل بادن-وورتمبرگ، بایرن و هسن، میزان حقوق بیشتر است، در حالی که ایالتهای شمالی مانند هامبورگ و برمن حقوق متوسطی دارند اما ایالتهای شمال شرقی و شرقی مانند براندنبورگ، تورینگن و زاکسن حقوق کمتری پرداخت میکنند.
بعد از اتمام دوره، تازه فصل اصلی کار شما در آلمان آغاز میشود. بر اساس دادههای رسمی وبسایت GEHALT.de، حقوق شما پس از دوره کارآموزی مکانیک ساخت و ساز بین 3369 تا 4193 یورو متغیر خواهد بود. این میزان حقوق در صورت کسب تجربه و سابقه کار و همچنین گذراندن دورههای تخصصی، بیشتر هم میشود.
آینده شغلی پس از آوسبیلدونگ مکانیک ساخت و ساز در آلمان
فارغالتحصیلی از دوره کارآموزی مکانیک ساخت و ساز در آلمان، تنها پایان یک مسیر آموزشی نیست، بلکه آغاز مرحلهای حرفهای و پر از فرصت در بازار کار این کشور است. این رشته بهدلیل گستردگی صنایع فلزی و کمبود نیروی فنی، یکی از مشاغل با امنیت شغلی بالا در آلمان محسوب میشود.
بر اساس گزارش رسمی اتحادیه صنایع فلز و برق آلمان (منبع)، بیش از ۲۵ هزار شرکت فعال در این حوزه وجود دارد و تقاضا برای نیروهای متخصص همچنان رو به افزایش است. رشد پروژههای زیرساختی، گسترش فناوریهای خودکار و نیاز به تعمیر و نگهداری سازههای صنعتی، تضمین میکند که متخصصان مکانیک ساخت و ساز در آلمان همیشه فرصتهای شغلی متنوعی پیش رو داشته باشند.
مسیرهای پیشرفت شغلی:
استادکار صنعتی فلز: با این مدرک، میتوانید سرپرستی تیمهای کاری را بر عهده بگیرید و در موقعیتهای مدیریتی فنی فعالیت کنید.
تکنسین سازههای فلزی: دورهای دو ساله که در آن مهارتهای طراحی، برنامهریزی و کنترل پروژه را در سطح پیشرفته یاد میگیرید.
تحصیل دانشگاهی در رشتههای مهندسی: با داشتن مدرک آوسبیلدونگ و شرایط لازم، میتوانید در رشتههایی مثل مهندسی مکانیک یا فناوری سازه در دانشگاههای آلمان ادامه تحصیل دهید.
راهاندازی کسبوکار شخصی: اگر مدرک Meister یا Techniker داشته باشید، میتوانید کارگاه یا شرکت خودتان را تأسیس کنید و بهصورت مستقل پروژههای صنعتی و سازهای انجام دهید.